آزمایش ویتامین D بهترین روشی است که می‌توان با استفاده از نتایج آن به طور دقیق متوجه سطح این ویتامین در بدن شوید. ویتامین دی، ویتامینی محلول در چربی است که نقش مهمی در عملکرد سیستم‌های مختلف بدن دارد. افرادی که دچار کمبود این ویتامین هستند بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به ناراحتی‌های قلبی قرار دارند. این ویتامین در باروری زنان و بارداری سالم نقش مهمی را ایفاء می‌‌کند.

در بدن انسان ۷ نوع ویتامین دی وجود دارد که از بین آن‌ها ویتامین D2 و D3 از همه مهم‌تر هستند. مهم‌ترین منبع برای ایجاد دو ویتامین مذکور در بدن، نور خورشید است. با تابش نور خورشید بر سطح پوست بخشی از انرژی آن در بدن به ویتامین دی تبدیل می‌شود. این ویتامین پس از ورود به کبد و کلیه‌ها در اختیار اندام‌های مختلف بدن قرار می‌گیرد. خانم‌های باردار با مصرف ویتامین دی می‌توانند تقویت عضلات فرزندان خود را تضمین کنند.

ویتامین D که به عنوان ویتامین آفتاب نیز شناخته می شود، توسط بدن در پاسخ به قرار گرفتن پوست در معرض نور خورشید تولید می شود.

همچنین به طور طبیعی در برخی از غذاها، از جمله برخی از ماهی ها، روغن کبد ماهی، زرده تخم مرغ، لبنیات غنی شده و غلات وجود دارد.

در برگه آزمایش، ویتامین دی را با عبارت "25 OH Vitamin D3" یا "Vit D3-25OH" می‌توان مشاهده کرد.

برای انجام آزمایش ویتامین دی نیازی به ناشتا بودن نمی باشد. اما توصیه شده است شب قبل از نمونه‌گیری در مصرف غذاهای چرب زیاده‌روی نشود. این امر ممکن است بر نتیجه آزمایش تاثیر منفی داشته باشد. برای انجام این آزمایش به نمونه خون نیاز است.

افرادی که در معرض خطر کاهش ویتامین D3 قرار دارند:

• افراد بالای ۶۵ سال: هرچه سن افراد افزوده می‌شود توانایی پوست آن‌ها در تولید ویتامین دی از نور خورشید نیز کاهش می‌یابد.
• افرادی که به ندرت در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند و یا اینکه همیشه از کرم ضد‌ آفتاب استفاده می‌کنند. این شامل افرادی که در مناطق ابری زندگی می‌کنند نیز می‌شود.
• افراد دارای پوست تیره: این افراد توانایی کمتری در تولید ویتامین از نور خورشید دارند.
• افرادی که جراحی کاهش وزن انجام داده باشند.
• افرادی که اضافه وزن زیادی دارند.
• بیماری‌هایی مانند کرون، بیماری سلیاک و کولیت اولسراتیو که امکان جذب ویتامین‌های موجود در مواد غذایی را دشوار می‌کنند.
• افرادی که بیماری‌های کلیوی یا کبدی دارند: این بیماری‌ها بر توانایی بدن برای تغییر شکل ویتامین D به صورتی که بدن امکان استفاده از آن را داشته باشد، تأثیر می‌گذارند.
• در صورتی که فرد از داروهای خاصی استفاده می‌کند، که بر جذب ویتامین D تاثیر می‌گذارد.

• پوکی استخوان
• خستگی مداوم
• درد مفاصل و استخوان‌ها
• شکستگی استخوان‌های بدن در اثر ضربات عادی
• تغییر شکل استخوان‌های بدن

• پوکی استخوان
• کم شدن جذب فسفر و کلسیم در بدن
• آلزایمر
• بزرگ شدن جمجمه و سر
• راشیتیسم (نرمی استخوان) و بروز مشکلات در ستون فقرات
• ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن
• کم شدن تراکم استخوان‌ها و در نتیجه شکستن آن‌ها
• بر هم خوردن تنظیم هورمون‌ها
• بروز برخی از انواع سرطان‌ها

• اختلال در عملکرد کلیه و ایجاد سنگ در آن
• اختلال در عملکرد کبد
• حالت تهوع، سرگیجه و احساس تشنگی مداوم
• مشکلات گوارشی
• مشکلات قلبی و عروقی
• اختلال در ادرار

• مکمل‌های خوراکی ویتامین D
• جگر گوساله و گاو
• گوشت ماهی
• زرده تخم مرغ
• انواع قارچ
• میگو
• ماست غنی شده با ویتامین دی
• غلات
• آب پرتقال غنی شده

نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند به طور طبیعی مکمل این ویتامین را دریافت می‌کنند. اما نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند غالبا با کمبود ویتامین D3 روبرو هستند و لازم است که تحت نظر پزشک از این ویتامین بهره‌مند شوند.

پس از مصرف مکمل‌های تجویز شده و سپری شدن دوره درمان، آزمایش خون بعدی (پس از ۶ هفته) انجام می‌شود تا پزشک مطمئن شود ویتامین D به سطح طبیعی رسیده است. کمبود شدید ویتامین D مادر در دوران بارداری با عوارضی همچون اختلال در تشکیل استخوان‌های نوزاد، راشیتیسم مادرزادی و شکستگی استخوان نوزاد همراه است. بالاترین دوز روزانه در بارداری ۴۰۰۰ واحد در روز است.

کمبود ویتامین : کمتر از 12

ناکافی بودن ویتامین : 12تا20

نرمال بودن سطح ویتامین :  20تا 100

افزایش خطر مسمومیت با ویتامین : بالاتر از 100

وجود بیش از حد ویتامین دی در بدن می‌تواند منجر به سمی شدن خون شود.