اهدای تخمک یک فرایند پزشکی کم‌خطر است که در آن یک زن سالم که توانایی باروری داشته و تمایل به اهدا دارد، تعدادی از تخمک‌های خود را اهدا می‌کند تا در درمان زوجین نابارور استفاده شود. این فرایند بخشی از فناوری کمک باروری[1] است. در طی این روش، تخمک کشی از فرد اهداکننده صورت‌گرفته، در آزمایشگاه لقاح داده شده و سپس جنین‌های حاصل به رحم گیرنده منتقل می‌شوند. پزشکان این کار را با استفاده از یک روش کمک باروری مانند لقاح آزمایشگاهی[2] انجام می‌دهند.

بیشتر اهداکنندگان تخمک مشکلی فراتر از ناراحتی‌های مربوط به خود درمان را تجربه نمی‌کنند. یکی از مشکلاتی که این افراد باید از آن آگاه باشند، واکنش به داروها می‌باشد. به طور معمول اگر فردی به این داروها واکنش نشان دهد، اثرات آن بسیار خفیف بوده و شامل گرگرفتگی، احساس تحریک‌پذیری یا افسردگی، سردرد و بی‌قراری است. در برخی موارد بسیار نادر، اهداکنندگان تخمک دچار سندرم تحریک بیش از حد تخمدان [3]می‌شوند که یک واکنش بسیار جدی و کشنده به داروهای باروری است که حدود یک هفته پس از تخمک کشی اتفاق می‌افتد. علائم شامل تورم معده، درد معده و در موارد شدید، تهوع، استفراغ، تنگی نفس و کاهش ادرار است. نکته بسیار مهم این است که در صورت واکنش شدید به داروهای کمک باروری باید بلافاصله به کلینیک اطلاع داده شود. توصیه ما به اهداکنندگان تخمک دریافت اطلاعات کامل و مشاوره با متخصصین مرکز می‌باشد تا با آگاهی کامل نسبت به این اقدام گام بردارند.

روش‌های کمک باروری غالباً با استفاده از تخمک و اسپرم زوجین انجام می‌‌گیرد. اما درصورتی‌که مشکلات شدیدی در تخمک یا اسپرم وجود داشته باشد و سلول‌های جنسی فرد توانایی باروری نداشته باشند می‌توان از تخمک یا جنین‌های اهدایی برای درمان ناباروری استفاده کرد. متقاضیان تخمک اهدایی به دلایل مختلفی از جمله نارسایی تخمدان، ناهنجاری‌های مادرزادی در جنین یا سن بالا، نمی‌توانند از تخمک‌های خود استفاده کنند. اهدای تخمک یکی از تأثیرگذارترین اقدامات برای کمک به دیگران در تشکیل خانواده بوده و امیدی در دل زوجین نابارور ایجاد می‌کند.

[1] Assisted Reproductive Technology (ART)

[2] In vitro fertilization (IVF)

[3] Ovarian hyperstimulation syndrome (OHSS)

سن بین 18 الی 35 سال

بیوه یا مطلقه

ترجیحاً دارای فرزند

غیر شیرده بودن

سلامت کامل از نظر ژنتیکی

عدم ابتلا به بیماری‌های عفونی نظیر ایدز، هپاتیت، سفلیس

عدم مصرف دخانیات و الکل (الزام به ارائه آزمایش معتبر)

دارای شاخص توده بدنی[1] بین 19 تا 29.9

دارای سونوگرافی نرمال و تأیید شده توسط پزشک معالج از نظر حجم و ذخیره هر یک از تخمدان‌ها

سند طلاق و یا فوت نامه همسر و کپی از صفحات آن

تأییدیه سلامت روان توسط پزشک متخصص اعصاب و روان

[1] Body mass index (BMI)

مراجعه به مرکز درمان پزشکی باروری شکیبا و ثبت‌نام اولیه

مراجعه به واحد اهدا جهت بررسی اولیه از لحاظ دارابودن شرایط اهدا و نیز ارزیابی روانی اجتماعی و ارائه اطلاعات در خصوص مسائل اخلاقی، قانونی و روانی مربوط به اهدای تخمک

مراجعه به واحد پزشکی قانونی و مشاوره ژنتیک

بررسی سوابق پزشکی و شرح‌حال اهداکننده توسط پزشک مرکز و تجویز آزمایش‌های مورد لزوم

انجام آزمایشاتی نظیر ایدز، هپاتیت، اعتیاد و تصویربرداری‌ها

بررسی نتایج آزمایش‌ها، تصویربرداری‌ها توسط پزشک متخصص برای تشخیص اینکه جهت اهدا مناسب است.

در صورت تایید شرایط اهداکننده و مناسب بودن ذخیره تخمدان ارجاع به واحد اهدا

امضا قرارداد و ارجاع به صندوق

شروع سیکل درمان

تحریک تخمدان با تزریق داروهای هورمونی شروع می‌شود. این داروها به مدت 9 تا 14 روز مصرف خواهد شد.

در روزی که از طرف پزشک معالج (باتوجه‌به جواب سونوگرافی) تعیین می‌شود بیمار تحت عمل جراحی جهت تخمک کشی قرار می‌گیرد.

در همان روز تخمک‌های اهداکننده با اسپرم‌های همسر گیرنده در آزمایشگاه IVF تحت لقاح قرار خواهد گرفت، در غیر این صورت منجمد و ذخیره خواهد شد.

آمپول‌های تجویز شده باید درون یخچال نگهداری و در مراکز تزریقات معتبر (ترجیحاً در مرکز باروری و ناباروری) تزریق شود و بیماران باید از پوکه آمپول‌ها نگهداری کنند؛ زیرا در قبال این داروها مسئول هستند.

حین تزریق آمپول‌ها در روزهایی که برای بیمار تعیین خواهد شد باید جهت انجام سونوگرافی توسط مرکز مراجعه داشته باشند.

همراه‌داشتن شناسنامه و کارت ملی در روز عمل الزامی می‌باشد.

اهداکنندگان باید توجه داشته باشند که پس از اهدا تخمک نسبت به جنین‌های حاصله هیچ حق و حقوقی نخواهند داشت. این جنین‌ها قانوناً متعلق به زوج گیرنده می‌باشند.

اهداکنندگان باید توجه داشته باشند که حین مصرف داروها از استعمال دخانیات، مصرف الکل و داروهای غیرمجاز اکیداً خودداری نمایند.

ممکن است نیاز به تکرار سیکل درمان جهت تخمک کشی بوده و مرکز به این منظور مجدد با اهداکننده تماس خواهد گرفت. لازم به ذکر است که قانون ثابتی برای تعداد دفعات مجاز جهت اهدا تخمک وجود ندارد؛ ولی به علت افزایش احتمال سرطان تخمدان، انجام این عمل بیش از 3 بار در طول زندگی فرد توصیه نمی شود.