آزمایش کراتینین خون بخشی از آزمایش عملکرد کلیه است که برای بررسی کارکرد کلیه‌ها جهت اندازه‌گیری میزان ماده کراتینین موجود در خون تجویز می‌شود. کراتینین و اوره دو ماده زائد در جریان خون هستند که توسط کلیه‌ها دفع می‌شوند. بنابراین میزان و سطح آن‌ها نشانه عملکرد کلیه‌ها است.

• آزمایش کراتینین خون و ادرار شرایط و آمادگی خاصی نیاز ندارند، لزومی هم به ناشتا بودن نیست.
• گاهی پزشک از بیمار می‌خواهد ۲۴ ساعت پیش از آزمایش گوشت مصرف نکند. چراکه مصرف گوشت، میزان کراتینین را به‌صورت موقت بالا می‌برد.
• در طی انجام تست نمونه‌گیری خون، ادرار و یا همودیالیز از فرد مورد نظر انجام می‌شود.
• همچنین ممکن است آزمایش کراتینین ادرار 24 ساعته درخواست شود. بدین منظور فرد باید ادرار را به مدت 24 ساعت در یک ظرف مخصوص جمع آوری کرده و سپس آن را به آزمایشگاه تحویل دهد. آزمایش کراتینین ادرار می تواند به پزشک در ارزیابی دقیق تر وضعیت کلیه کمک کند.

علت انجام آزمایش:

• هدف از انجام این آزمایش بررسی سلامت کلیه، تشخیص وجود بیماری کلیوی و پایش روند درمان بیماری کلیوی است.
• بیماران دیابتی نوع ۱ یا ۲ باید حداقل سالی یک‌ بار آزمایش کراتینین را تکرار کنند.
• بیماران کلیوی باید در فواصل منظم، آزمایش کراتینین خون و ادرار را انجام بدهند.
• افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت، فشارخون بالا و افرادی که داروهای اثرگذار بر روی کلیه مصرف می کنند، باید آزمایش کراتینین ادرار و خون داشته باشند.

گاهی سطح کراتینین فرد از حالت طبیعی کمتر می‌شود. معمولا در زنان باردار به‌خصوص سه ماهه دوم و سوم به‌خاطر پرکاری و بزرگ ‌شدن کلیه‌ها، کراتینین بیشتری از بدن دفع می‌شود و این یعنی سطح کراتینین خون پایین می‌آید. عوامل زیر می‌توانند موجب پایین آمدن سطح کراتینین شوند:

• بیماری عضلانی مثل تحلیل عضلانی (دیستروفی عضلانی): نشانه‌های تحلیل عضلانی عبارتند از ضعف عضلات، کشیدگی و درد در عضلات و کاهش تحرک.
• بیماری کبد: کم‌کاری کبد موجب مختل شدن تولید کراتینین و در نتیجه پایین آمدن کراتینین خون ‌شود. نشانه‌های آن عبارتند از: زردی، درد شکمی و تورم، مدفوع بی‌رنگ، خونی یا تیره‌رنگ.
• کمبود آب شدید: بارداری، جذب آب زیاد و برخی داروها باعث این مشکل می‌شوند.
• علائم کراتینین پایین به علت بروز آن بستگی دارد.

• حالت تهوع و استفراغ
• عفونت کلیوی
• خستگی مفرط
• تغییر در ادرار
• فشار خون بالا
• درد قفسه سینه
• کرمپ و گرفتگی عضلانی
• سرگیجه
• خشکی پوست
• نفس تنگی

• داروهای شیمی درمانی
• آنتی بیوتیک‌های سفالوسپورین، مانند سفالکسین (کفلکس) و سفوروکسیم (سفتین)
• داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین یا ایبوپروفن
• سایمتیدین

•  انجام حرکات ورزشی شدید ممنوع می باشد.
•  مصرف مکمل‌های حاوی کراتین ممنوع است.
•  کاهش مصرف پروتئین
•  افزایش مصرف فیبر
•  مصرف میوه‌های حاوی پتاسیم ممنوع می باشد.
•  مصرف آب کافی
•  کاهش مصرف نمک

به‌طور معمول، سطح نرمال کراتنین خون در مردان بین ۱۸ تا ۶۰ سال باید بین ۰.۹تا ۱.۳ میلی‌گرم در دسی‌لیتر و در زنان بین ۰.۶ تا ۱.۱ میلی‌گرم در دسی‌لیتر می باشد.