آزمایش FBS یا Fasting Blood Sugar یکی از انواع آزمایشات قند خون است.

در طی آن میزان گلوکز در خون اندازه گیری می ‎شود. گلوکز از جمله قند های ساده یا همان مونو ساکارید به شمار می ‎رود. سلول های بدن برای رشد و انجام فعالیت های خود به این ماده نیاز دارند.

در واقع گلوکز انرژی سلول ها را تامین می کند. مشکل زمانی رخ می دهد که این ماده به درستی به سمت سلول ها هدایت نشده و وارد جریان خون می ‎‌شود. تجمع بیش از حد آن ها در خون منجر به افزایش قند خون خواهد شد. همه این مشکلات از آنجایی شروع می ‎شود که هورمون انسولین به وظایف خود به درستی عمل نمی کند. وظیفه اصلی این هورمون رساندن گلوکز به سلول های بدن است. زمانی که سطح این هورمون در بدن کاهش یابد یا اختلالی در عملکرد آن رخ دهد، زمینه برای بروز دیابت تیپ یک و دو آماده فراهم خواهد شد. هر چقدر بیماری زودتر تشخیص داده شود به همان اندازه کنترل بیماری موفق تر خواهد بود.

• آزمایش FBS با دریافت نمونه خون انجام می شود.
• برای انجام آزمایش FBS نیاز به حداقل ۸ تا ۱۲ ساعت ناشتا بودن می باشد. بهتر است این آزمایش را تا قبل از ساعت ۹ صبح انجام داد.
• شب قبل از آزمایش یک وعده شام سبک مصرف شود و تغییر خاصی در رژیم غذایی‌ ایجاد نشود.
• در صورت مصرف هر دارویی به اطلاع پزشک رسانده شود.
• در طی مدت زمان ناشتایی می‌توان برای رفع تشنگی آب مصرف کرد؛ اما مصرف چای، قهوه و آبمیوه ممنوع است.
• مدت زمان ناشتایی رعایت شود. اگر زودتر یا دیرتر برای انجام آزمایش قند خون ناشتا اقدام کرد، ممکن است نتیجه آزمایش خون با خطا مواجه شود.
• هنگام مراجعه به آزمایشگاه، حتما یک خوراکی همراه مراجعه کننده باشد تا از ضعف احتمالی بعد از نمونه گیری جلوگیری شود.
• برای افراد دیابتی آزمایش قند خون هم به صورت ناشتا و هم بعد از غذا اندازگیری می شود.
• علاوه بر تست آزمایشگاهی، می توان در خانه نیز با دستگاه گلوکومتر میزان قند خون را اندازه گرفت.
• مراحل تست گلوکز انگشتی بسته به نوع گلوکومتر متفاوت است. در این روش یک قطره خون از نوک انگشت گرفته می شود و روی نوار گلوکومتر قرار می گیرد. نتایج در عرض ۱۰ تا ۲۰ ثانیه روی صفحه نمایش نمایان می شود.

علت انجام آزمایش:

• به عنوان بخشی از چکاپ سالانه و برای نظارت بر گلوکز خون فرد
• در زنان باردار برای اطمینان از کنترل دیابت بارداری
• در صورت وجود علائم دیابت، سابقه خانوادگی دیابت یا عوامل خطر دیابت (مانند چاقی)
• داشتن سابقه دیابت و قند خون بالا

• سن بالاتر از ۴۵ سال
• فرد مبتلا به اضافه وزن و چاقی
• سندرم تخمدان پلی کیستیک
• فرد کم تحرک است و فعالیت فیزیکی او در حد قابل قبول نیست.
• کسانی که سابقه دیابت بارداری و فشار خون دارند.
• افرادی که سابقه مقاومت به انسولین دارند.
• اگر فرد سابقه سکته مغزی یا فشار خون بالا دارد.
• فرد دارای سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت است.
• فشارخون و تری گلیسیرید بالا و کلسترول خوب (HDL) پایین باشد.

• دیابت
• تشنگی مداوم
• تکرر ادرار
• خشکی دهان
• درد در ناحیه شکم
• دیر بهبود یافتن زخم

• تعریق
• گرسنگی
• لرزش
• اضطراب
• گیجی

بهتر است این آزمایش هر 3 سال یک بار انجام شود. افرادی که در معرض دیابت هستند، باید این آزمایش را با فواصل یکساله انجام دهند.

نرمال

• در این حالت نتیجه تست زیر ۱۰۰ میلی گرم در دسی لیتر خواهد بود.
• این نتیجه رضایت بخش می باشد و به معنای عدم وجود بیماری است.

پیش دیابتیک (پره دیابتیک)

• در این حالت میزان گلوکز بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلی گرم در دسی لیتر است. این یعنی فرد در معرض ابتلا به دیابت قرار دارد. در این شرایط مصرف دارو پیشنهاد نمی ‎شود، اما تغییر سبک زندگی ضروری می باشد.
• رژیم غذایی سالم، عدم مصرف دخانیات و در صورت وجود اضافه وزن، کاهش وزن توصیه می شود.

دیابتیک

• سطح گلوکز در خون به بیش از ۱۲۶ خواهد رسید. در این شرایط معمولاً متخصص برای تایید نتیجه آزمایش، تکرار آن را تجویز خواهد کرد. صرفاً به استناد به یک آزمایش بروز دیابت تایید نمی ‎‌شود.