BUN
توضیحات
آزمایش BUN یا آزمایش نیتروژن اوره خون همانطور که از نام آن مشخص است میزان نیتروژن اوره خون را اندازهگیری میکند. نیتروژن اوره یک ماده زائد است که در اثر تجزیه پروتئینهای موجود در غذا ایجاد میشود. این ماده در کبد تشکیل میشود، از طریق خون به کلیهها میرود و سپس از طریق ادرار از بدن خارج میشود. سطح نیتروژن اوره خون یکی از مارکر هایی است که به پزشک در بررسی عملکرد کلیهها کمک میکند. وجود مقدار کمی نیتروژن اوره در خون طبیعی است. اما اگر سطح آن بیش از حد بالا باشد، نشاندهنده اختلال عملکرد کلیهها است. به عبارت دیگر، نشان میدهد که احتمالا بیماری یا شرایط خاصی روی سلامت کلیه ها تاثیر گذاشته است.
آزمایش نیتروژن اوره خون به تنهایی کمک چندانی به بررسی عملکرد کلیهها نمیکند. اما وقتی همراه با کراتینین باشد، نتیجه دقیق تری حاصل خواهد شد. نسبت ایدهآل BUN به کراتینین بین 10 به 1 و 20 به 1 است.
در صورت عملکرد صحیح یک کلیه میزان این هورمون نرمال می باشد، حتی اگر کلیه دیگر عملکرد خوبی نداشته باشد.
شرایط آزمایش:
آزمایش BUN یا آزمایش نیتروژن اوره خون همانطور که از نام آن مشخص است میزان نیتروژن اوره خون را اندازهگیری میکند. نیتروژن اوره یک ماده زائد است که در اثر تجزیه پروتئینهای موجود در غذا ایجاد میشود. این ماده در کبد تشکیل میشود، از طریق خون به کلیهها میرود و سپس از طریق ادرار از بدن خارج میشود. سطح نیتروژن اوره خون یکی از مارکر هایی است که به پزشک در بررسی عملکرد کلیهها کمک میکند. وجود مقدار کمی نیتروژن اوره در خون طبیعی است. اما اگر سطح آن بیش از حد بالا باشد، نشاندهنده اختلال عملکرد کلیهها است. به عبارت دیگر، نشان میدهد که احتمالا بیماری یا شرایط خاصی روی سلامت کلیه ها تاثیر گذاشته است.
آزمایش نیتروژن اوره خون به تنهایی کمک چندانی به بررسی عملکرد کلیهها نمیکند. اما وقتی همراه با کراتینین باشد، نتیجه دقیق تری حاصل خواهد شد. نسبت ایدهآل BUN به کراتینین بین 10 به 1 و 20 به 1 است.
در صورت عملکرد صحیح یک کلیه میزان این هورمون نرمال می باشد، حتی اگر کلیه دیگر عملکرد خوبی نداشته باشد.
نکات جانبی:
علت انجام آزمایش:
آزمایش BUN برای تشخیص عملکرد کلیهها، آسیب کبدی، انسداد مجاری ادراری، دیابت مزمن، نارسایی احتقانی قلب و خونریزی دستگاه گوارش انجام میشود.
علائم بالا بودن BUN در بدن
- تکرر ادرار
- ادرار کفآلود
- مشاهده خون در ادرار
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- تورم، به ویژه در دستها و پاها
علائم پایین بودن BUN
- زرد شدن پوست و سفیدی چشم
- دردهای شکمی
- بیاشتهایی
- کاهش وزن ناخواسته
- خارش پوست
- تغییر رنگ ادرار یا مدفوع
- حالت تهوع یا استفراغ
علت بالا بودن BUN در خون
- افزایش BUN میتواند به دلیل بیماری کلیوی اتفاق بیفتد؛ اما حتی اگر کلیهها به درستی کار نکنند، ممکن است عوامل زیر سطح BUN را بالا ببرند:
- پیروی از رژیم غذایی پرپروتئین
- کم آبی بدن
- افزایش سن (سطح BUN در شیرخواران و کودکان کمتر است)
- بعضی از داروها، مثل کاربامازپین، متوترکسات و تتراسایکلین
- سوختگی
- انسداد در سیستم ادراری که از دفع ادرار جلوگیری میکند.
- استرس
- حمله قلبی
- خونریزی دستگاه گوارش
علت پایین بودن BUN در آزمایش خون
کاهش BUN شایع نیست. با این حال، عوامل زیر ممکن است روی نیتروژن اوره خون تاثیر گذاشته و سطح آن را کاهش دهند:
- سوء تغذیه
- کمبود پروتئین در رژیم غذایی
- وجود آب بیش از حد در بدن
- بیماری کبدی
آزمایش BUN در بارداری
- با شروع بارداری بدلیل تغییراتی که در بدن ایجاد میشود، کلیهها بیش از گذشته به تصفیه خون میپردازند، بنابراین میتوان گفت پایین بودن اوره خون در بارداری جای نگرانی ندارد.
- برای آزمایش BUN در بارداری تنها به نمونه خون نیاز است که از ورید بازویی گرفته خواهد شد. کمبود اوره در بارداری نمیتواند برای سلامتی مادر و جنین تهدیدی باشد.
میزان نرمال :
7-21 میلی گرم بر دسی لیتر می باشد.