پتاسیم یک الکترولیت حیاتی برای انجام متابولیسم سلول است. این ماده به انتقال مواد مغذی به داخل سلول کمک کرده و مواد زائد را از سلول خارج می‌کند. پتاسیم در عملکرد عضلات نیز نقش مهمی دارد و به انتقال پیام بین اعصاب و عضلات کمک می‌کند. آزمایش اندازه‌گیری پتاسیم، میزان پتاسیم در خون یا ادرار را اندازه‌گیری می‌کند.

الکترولیت‌ها یون‌ها و مواد معدنی هستند که در مایعات بدن وجود دارند. پتاسیم و الکترولیت‌های دیگر مانند سدیم، کلرید و بی‌کربنات به تنظیم مقدار مایعات بدن کمک کرده و تعادل اسید و باز را در سطح پایدار نگه می‌دارد. پتاسیم در تمام مایعات بدن وجود دارد اما بیشتر در سلول‌ها یافت می‌شود. در مایعات خارج از سلول‌ها و در قسمت مایع خون (سرم یا پلاسما) تنها مقدار کمی از پتاسیم وجود دارد.

از آنجا که غلظت پتاسیم خون بسیار کم است، تغییرات جزئی در مقدار آن می‌تواند اثرات قابل توجهی بر سلامتی فرد داشته باشد. سطح پتاسیم خیلی کم یا خیلی زیاد می‌تواند عملکرد اعصاب و عضلات را تغییر دهد و ممکن است عوارض جدی بر سلامتی انسان داشته باشد از جمله شوک، مشکلات تنفسی و ضربان نامنظم قلب. تغییرات زیاد سطح پتاسیم حتی ممکن است توانایی انقباض عضلات را از بین ببرد.

اسیدوز و آلکالوز به معنای شرایط غیر عادی در بدن هستند که در نتیجه‌‌ی وجود بیش از حد اسید یا باز ایجاد شده و منجر به عدم تعادل pH بدن می‌شوند. این عدم تعادل معمولاً به دلیل برخی بیماری‌های زمینه‌ای یا دیگر بیماری‌ها ایجاد می‌شود

• نیاز به آمادگی خاص و ناشتا بودن قبل از آزمایش نیست.
• نمونه خون 
• نمونه ادرار 

آزمایش پتاسیم خون یک آزمایش پایه بوده و ممکن است هنگام چکاپ فرد یا ارزیابی او از نظر ابتلا به یک بیماری جدی درخواست داده شود، همچون در موارد زیر نیز احتمال انجام تست اندازه‌گیری پتاسیم خون وجود دارد:

• فرد مشکوک یا مبتلا به بیماری کلیوی
• هنگام مشاهده علائمی مانند ضعف عضلانی یا ضربان قلب نامنظم (آریتمی قلبی)
• در صورت مصرف داروهای ادرارآور یا داروهای قلبی
• فرد دارای فشار خون بالا یا تحت درمان فشار خون بالا

هنگام شک پزشک به کتواسیدوز دیابتی و بیماری کلیوی

در صورت بررسی روند درمان بیمار دیالیزی، مصرف کننده داروهای ادرارآور یا دریافت کننده مایعات داخل وریدی توسط پزشک

آزمایش پتاسیم ادرار ممکن است در صورت غیرطبیعی بودن سطح پتاسیم خون انجام شود، مانند زمانی که:

بدن فرد آب زیادی از دست داده و دچار دهیدراتاسیون شده است

نتیجه آزمایش‌های کلیوی فرد غیر معمول بوده و پزشک مشکوک به بیماری‌های کلیوی است. در این شرایط نتایج آزمایش پتاسیم ادرار می‌تواند به پزشک متخصص در تشخیص علت بیماری کلیه و انتخاب روش درمان مناسب کمک نماید.

علائمی که می‌تواند به دلیل کمبود پتاسیم در بدن باشد شامل:

•  ضعف
•  خستگی
•  گرفتگی عضلات
•  یبوست
•  فلجی
•  تهوع
•  ریتم نامنظم قلب (آریتمی)، به ویژه در مبتلایان به بیماری قلبی زمینه‌ای

•  مشکلات کلیوی (مانند نارسایی حاد کلیه یا بیماری‌های مزمن کلیوی)
•  بیماری آدیسون (نارسایی آدرنال)
•  داروهای مسدود کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین II
• داروهای مهارکننده‌ آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)
•  داروهای مسدودکننده‌ بتا (پروپرانولول و آتنولول)
•  کم شدن آب بدن
•  تخریب گلبول‌های قرمز به دلیل آسیب دیدگی شدید یا سوختگی
•  استفاده بیش از حد از مکمل‌های پتاسیم
•  درمان با مایعات تزریقی درون رگی حاوی مقدار زیاد پتاسیم
•  دیابت نوع 1
•  عفونت
•  مصرف داروهای ادرارآور پتاسیم

• اسهال و استفراغ
•  هیپرآلدوسترونیسم اولیه (سندرم کان)
•  مصرف بیش از حد استامینوفن
•  دیابت (ممکن است سطح پتاسیم پس از مصرف انسولین کاهش یابد، به خصوص اگر دیابت به خوبی مدیریت نشود.)
•  مصرف قرص های ادرار آور (دیورتیک های هدر دهنده پتاسیم)؛ در صورت استفاده از این قرص‌ها پزشک ممکن است سطح پتاسیم فرد را مرتباً بررسی کند.
• استفاده از داروهای خاص (مانند کورتیکواستروئیدها، آگونیست های بتا آدرنرژیک، آنتاگونیست های آلفا آدرنرژیک، آنتی‌بیوتیک‌ها و ضد قارچ آمفوتریسین B)

•  مصرف داروهای خاص مانند NSAID (داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی)، بتا بلاکرها و لیتیوم
•  تولید مقادیر بسیار کم هورمون آلدوسترون توسط غدد فوق کلیه

•  بیماری های کلیوی
• اختلالات خوردن مانند بی‌اشتهایی
•  آسیب عضلانی

 مصرف مکمل های کلرید پتاسیم

•  خوردن غذاهای غنی از پتاسیم مانند موز، گوشت قرمز و اسفناج
•  استفاده از داروهای ادرارآور
•  دیالیز کلیه
•  تزریق انسولین

میزان طبیعی پتاسیم بین 3.6 تا 5.2 میلی‌مول در هر لیتر است.