گروه های خونی بر اساس انواع نشانه‌ها (معمولاً از جنس کربوهیدرات یا پروتئین) یا آنتی‌ژن‌های موجود بر سطح گلبول‌های قرمز خون (Red blood cells, RBCs) دسته‌بندی می‌شوند. چند نمونه از مهم‌ترین انواع این نشانه‌ها، آنتی‌ژن A ، آنتی‌ژن B و آنتی ژن‌های Rh هستند . در آزمایش تشخیص گروه خونی حضور یا عدم حضور این آنتی‌ژن‌ها بر سطح گلبول‌های قرمز هر فرد بررسی می‌شود. افرادی که دارای آنتی‌ژن A هستند دارای گروه خونی A، کسانی که دارای آنتی‌ژن B هستند دارای گروه خونی B، افراد دارای هر دو آنتی‌ژن A و B دارای گروه خونی AB و در نهایت فرد فاقد هر دو آنتی‌ژن، دارای گروه خونی O است. همچنین در ارتباط با آنتی ژن Rh، افرادی که در سطح گلبول‌های قرمز خود دارای این آنتی ژن باشند Rh مثبت و در مقابل کسانی که فاقد این آنتی ژن بر سطح گلبول‌های قرمز خود هستند Rh منفی شناسایی می‌شوند.

به‌طور کلی بدن انسان در مقابل آنتی‌ژن‌های A و B که بر سطح گلبول‌های قرمز خود وجود ندارد، آنتی‌بادی تولید می‌کند. به‌طور مثال اگر فرد دارای گروه خونی A باشد (دارای آنتی‌ژن A)، بدن او آنتی‌بادی B تولید می‌کند و اگر فرد دارای گروه خونی B باشد (دارای آنتی‌ژن B)، بدن او قادر به تولید آنتی‌بادی A است.

نکته بسیار مهم این است که در صورت نیاز به دریافت خون یا اندامی از فرد دیگر، حتماً باید از گروه های خونی استفاده شود، که بدن فرد گیرنده علیه آن‌ها آنتی‌بادی تولید نکند. در غیر این صورت سلول‌های خونی دریافت شده توسط آنتی‌بادی‌های موجود در بدن شخص گیرنده تخریب می‌شود و فرد را با مشکلات و خطرات جدی روبرو می‌کند.

علاوه بر گروه های خونی، Rh فرد گیرنده و دهنده نیز باید بررسی شود. افرادی که دارای Rh مثبت هستند می‌توانند از افرادی با Rh منفی خون یا اندام دریافت کنند ولی عکس این حالت امکان‌پذیر نیست. این شرایط زمانی بسیار مهم و دارای اهمیت می باشد که مادری باردار با Rh منفی دارای جنینی با Rh مثبت است. در این حالت بدن مادر علیه آنتی ژن Rh جنین آنتی‌بادی تولید کرده و در صورت عبور این آنتی‌بادی‌ها از جفت، باعث آسیب شدید به جنین و نابودی گلبول‌های قرمز خونی او و ایجاد بیماری همولیتیک نوزادی (Hemolytic disease of the newborn) می‌شود.

در برخی از افراد به دلیل بروز جهش ژنتیکی، تعداد آنتی ژن های Rh موجود بر سطح گلبول‌های قرمز خون کاهش پیدا می‌کند که به این افراد، افرادی با Rh از نوع Du یا D ضعیف (Weak D) گفته می شود. کاهش تعداد آنتی ژن Rh در حدی است که با انجام تست های تعیین گروه خونی و Rh معمولی، فرد Rh منفی (منفی کاذب) معرفی می‌شود. در حالی که دارای Rh بوده و در واقع Rh مثبت است. با انجام آزمایش‌های تکمیلی می‌توان از وجود این اختلال آگاه شد.

نیاز به آمادگی خاص و ناشتا بودن قبل از آزمایش نیست.

نمونه خون 

دلایل انجام آزمایش:

دریافت خون و دیگر فراورده‌های خونی، اعضا، بافت و مغز استخوان

اهدا خون و دیگر فراورده‌های خونی، اعضا، بافت و مغز استخوان

تشخیص نوع فاکتور Rh مادر قبل یا هنگام بارداری برای جلوگیری از ایجاد مشکل بین مادر و جنین در حین بارداری

با آگاهی از گروه های خونی و Rh مادر و پدر تشخیص گروه خونی و Rh فرزندان نیز امکان‌پذیر است.

افرادی که دارای گروه خونی O با Rh منفی هستند به عنوان دهنده جهانی خون شناسایی می‌شوند و به تمامی افراد با هر گروه خونی می‌توانند خون اهدا کنند. با این وجود این افراد فقط می‌توانند از افرادی با گروه خونی O با Rh منفی خون دریافت کنند.

افراد با گروه خونی AB با Rh مثبت به عنوان گیرنده جهانی شناخته می‌شوند. این افراد از تمامی گروه های خونی می‌توانند خون دریافت کنند، در حالی که فقط قادر به اهدای خون به گروه خونی AB با Rh مثبت هستند.

تعداد زیادی آنتی‌ژن از جمله Duffy ،Kidd ،Kell از دیگر آنتی‌ژن‌های موجود بر سطح گلبول‌های خونی هستند. وجود این آنتی‌ژن‌ها با آزمایش عادی تعیین گروه خونی بررسی نمی‌شود و فقط با انجام سایر تست‌‌ها مانند بررسی آنتی‌بادی‌های سلول‌های قرمز خونی (Red blood cell antibody screen) امکان‌پذیر است.