لوله های فالوپ بخشی از اندام تناسلی بدن زنان هستند که با نام لوله های رحم نیز شناخته می شوند. این لوله ها ازساختار مو مانند تشکیل شده است. این لوله در انتهای فوقانی رحم قراردارد و انتهای رحم را به تخمدان متصل می کند و به نوعی راه ارتباطی میان تخمدان و رحم است. در برخی موارد یکی از لوله ها و یا هر دو لوله در اثر عفونت و التهاب انسداد پیدا می کند. این فرایند چرخه طبیعی دستگاه تناسلی زنانه را از حالت عادی خارج کرده و اختلالاتی نظیر ناباروری ایجاد می کند.

یکی از اصلی ترین دلایل این بیماری هیدروسالپنکس است. به بسته شدن لوله های فالوپ و یا چسبندگی آن به دلیل تجمع مایعات و یا عفونت، بیماری هیدروسالپنکس گفته می شود.

وقتی تخمک از یک تخمدان آزاد می‌شود، توسط یکی از لوله‌های رحم به سمت رحم حرکت می‌کند. اسپرم در لولۀ رحم به تخمک می‌رسد و لقاح انجام می‌شود. بعد از آن تخمک بارور حرکت خود را به سمت رحم ادامه می دهد تا به رحم برسد و لانه گزینی انجام دهد. لوله‌های رحم بسیار نازک هستند و در صورتی‌که مسدود شده باشند، هیچ راهی برای عبور وجود ندارد.

ناباروری فاکتور لوله ای زمانی است که لوله (های) فالوپ مسدود شده و یا آسیب دیده باشند، که مانع از رسیدن اسپرم به تخمک و یا رسیدن تخمک بارور شده به رحم می‌شود. در موارد انسداد جزئی، ممکن است احتمال حاملگی خارج از رحمی افزایش یابد. ناباروری فاکتور لوله ای عامل 25 تا 35 درصد موارد ناباروری در زنان است.

علائم انسداد لوله:

انسداد لوله های رحم در بسیاری از موارد بدون علامت بوده و معمولا در زمان انجام اقدامات تشخیصی، دیده می شود. یکی از مهمترین علایم انسداد لوله ها، نازایی و تاخیر در باروری است. علایم دیگر شامل قائدگی دردناک (دیس منوره)، دردهای لگنی و گاهی درد هنگام نزدیکی می باشد.

علل ناباروری لوله ای:

• اندومتریوز
• عفونت لگن به علت کلامیدیا یا سوزاک
• بیماری التهابی لگن (PID)
• جراحی های قبلی
• آپاندیس پاره شده
• انواع خاصی از تروما
• از این شرایط می توانند باعث آسیب بافت شوند، که می تواند باعث انسداد در لوله های فالوپ شود.

تشخیص مشکلات لوله ای:

هیستروسالپنگوگرام: یک روش تصویر برداری می باشد که توسط اشعه ایکس انجام می شود. در این روش ماده حاجب از طریق دهانه رحم وارد رحم می شود و از لوله های فالوپ عبور می کند. اگر جریان رنگ در لوله های فالوپ دیده نشود، تشخیص انسداد داده می شود.

سونو در آب: در این روش با تزریق محلول نرمال سالین به داخل رحم و لوله های رحمی و بررسی با دستگاه سونوگرافی وضعیت رحم و لوله ها را مشخص می کنند.

 لاپاراسکوپی: در این روش یک لاپاروسکوپ (لوله ای نازک با دوربین کوچک و نور در انتهای آن) از طریق یک برش کوچک زیر ناف وارد می شود. پزشک می تواند از طریق لاپاراسکوپ وضعیت لوله های رحم را بررسی کند.

درمان مشکلات لوله فالوپ:

جراحی لوله های فالوپ :

در صورتی که انسداد بصورت گرفتگی و جزئی باشد معمولا با انجام عکس رنگی رحم و یا هیدروسونوگرافی برطرف می شود. اما در صورت وجود چسبندگی لگنی و چسبندگی لوله ها، از طریق لاپاراسکوپی می توان چسبندگی ها را برطرف کرد.

عمل توبوپلاستی:

این عمل نیز جهت ترمیم لوله های فالوپ بعد از عمل بستن لوله انجام می شود.

لقاح آزمایشگاهی :

یکی از روش های درمان ناباروری در مشکلات لوله ای می باشد. در طی این روش اسپرم و تخمک در آزمایشگاه با هم لقاح داده می‌شوند، تا امکان لقاح در خارج از بدن و سپس انتقال جنین به داخل رحم فراهم شود.

در صورتی که انسداد یک طرفه باشد، ممکن است بارداری با تاخیر رخ دهد. اما در صورت بسته بودن دو طرفه لوله ها در صورتی که باز کردن لوله امکان پذیر نباشد و یا سن خانم بالا باشد و با توجه به سایر فاکتورهای ناباروری، پزشک از روشهای کمک باروری مثل آی وی اف استفاده میکند.