اندومتریوز وضعیتی است که تقریباً، یک سوم زنان مبتلا به ناباروری را تحت تأثیر قرار می دهد. زنان مبتلا به اندومتریوز دوره های دردناکی را تجربه میکنند، که اغلب با داروهای مسکن بدون نسخه تسکین نمی یابد. درد شدید قائدگی طبیعی نمی باشد. اندومتریوز توسط سلول‌های پوششی داخل رحم (اندومتر) که در مکان‌های مختلف شکم، لگن و معمولاً روی تخمدان‌ها رشد می کنند، ایجاد می‌شود. اندومتریوز عمیق می تواند بسیاری از نواحی در لگن مانند اندام های احشایی (روده، مثانه) را درگیر کند.

بیماری به طور مستقیم وابسته به استروژن می باشد، بنابراین بیشتر در زنان در سنین باروری یافت می شود.

تشخیص اندومتریوز:

برداری و معاینه بالینی از روش های تشخیصی می باشند. معاینه بالینی در زنان مشکوک به اندومتریوز شامل معاینه لگن0. ، لمس شکم، در صورت لزوم معاینه واژن به وسیله اسپکولوم و همچنین لمس دو دستی می باشد.

توجه به علائم گفته شده توسط بیمار در تشخیص بیماری بسیار کمک کننده می باشد.

در بزرگسالان سونو واژینال و در نوجوانان با پرده بکارت سونو مقعدی، سونو شکمی و ام ار ای در جهت تشخیص بیماری به عنوان یک تست تشخیصی غیر تهاجمی انجام می شود.

نیز یکی از روش های تشخیصی است، اما روش تشخیصی اصلی اندومتریوز نمی باشد. بعد از انجام لاپاراسکوپی برای تایید نهایی نمونه برداری نیز انجام خواهد شد.

علائم بیماری:

علائم بیماری در بزرگسالان:

درد شکم و لگن، دیسمنوره (درد در زمان قائدگی)، خونریزی شدید قائدگی، ناباروری، دیسپارونی (درد در زمان نزدیکی)، خونریزی پس از نزدیکی، بیماری التهابی لگن، خونریزی دردناک رکتوم و خون در ادرارو...علائم این بیماری می باشد.

در صورت گسترش یافتن اندومتریوز به روده ها و مقعد ممکن است علائمی مانند کمر درد، درد مثانه، مشکل در تخلیه ادرار و مدفوع به صورت فوریت یا تخلیه ناقص، خونریزی از مقعد و یبوست ظاهر شود.

علائم بیماری در نوجوانان:

بیماری اندومتریوز در نوجوانان بسیار دیرتر از بزرگسالان تشخیص داده خواهد شد. پزشکان در افراد نوجوان نیاز به تاریخچه دقیقی برای شناسایی اندومتریوزدارند. سابقه خانوادگی، ناهنجاری های انسدادی دستگاه تناسلی و اطلاعات کامل در مورد قائدگی از موارد با اهمیت هستند.

درد در زمان غیرقائدگی، خونریزی شدید، لکه بینی قبل از قائدگی، علائم روده ای، علائم سیستمیک از جمله حالت تهوع، ناراحتی معده، سرگیجه و سردرد در طول قائدگی از علائم گزارش شده در نوجوانان با بیماری اندومتریوز می باشد.

اندومتریوز و ناباروری:

یکی از دلایل مشخص شده ناباروری اندومتریوز می باشد، اندومتریوز به دلیل ایجاد واکنش های التهابی در داخل رحم باعث آسیب به لوله های رحمی و مشکل در لانه گزینی می شود. برخی از زنان مبتلا به اندومتریوز خود به خود باردار می شوند، در حالی که برخی دیگر مشکلات قابل توجهی را تجربه می کنند و نیاز به روش های کمک باروری دارند. مطالعات نشان می‌دهند که نرخ بارداری در هر چرخه درمانی، در زنان مبتلا به اندومتریوز در مقایسه با زنان بدون این بیماری به طور قابل توجهی کاهش می یابد. اندومتریوز علاوه بر ایجاد مشکل در لانه گزینی باعث کاهش تعداد تخمک ها نیز می شود.

در سه ماهه اول خطر سقط جنین و حاملگی خارج از رحمی در زنان مبتلا به اندومتریوز افزایش می یابد.

درمان اندومتریوز:

بیماری اندومتریوز به موقع تشخیص داده نشود، باعث اختلال در روند درمانی می شود و بیماری ممکن است پیشرفت کند و تأثیر منفی بر همه جنبه‌های زندگی افراد بگذارد. اولین توصیه به بیماران رعایت سبک زندگی و رژیم غذایی سالم همراه با کاهش مصرف الکل می باشد.انجام یوگا و طب سوزنی به عنوان یک سبک زندگی سالم بسیار کمک کننده می باشد. مصرف مکمل ویتامین A, C, D, E و مکمل اسیدهای چرب امگا 3( روغن ماهی)، افزایش مصرف کربوهیدرات ها، افزایش میوه و سبزیجات می توانند در تسکین درد های این بیماری اثر گذار باشند.

چندین گزینه درمانی برای زنان مبتلا به درد اندومتریوز وجود دارد. نشان داده شده است که درمان جراحی با لاپاراسکوپی درد را برای مدتی کاهش می دهد و در همان مدت زمان میزان باروری ممکن است افزایش یابد.

برخی از داروهای هورمونی نیز ممکن است علائم درد را کاهش دهند، اما اکثر آنها به دلیل مهار تخمک گذاری از بارداری جلوگیری می کنند. چنین درمان هایی شامل قرص های ضد بارداری خوراکی، قرص های حاوی پروژسترون، مهارکننده های آروماتاز و لوپرون (لوپرولید استات) می باشد.

بارداری در اندومتریوز:

صورت تمایل بیماران به بارداری چندین گزینه درمانی وجود دارد. یکی از روش های درمانی جراحی می باشد. درمان جراحی معمولاً از طریق لاپاراسکوپی انجام می شود. برخی روش های کمک باروری ART) (را می توان برای مان ناباروری مرتبط با اندومتریوز انجام داد که استفاده از روش جراحی قبل از شروع IVFکمک شایانی نتایج می کند، اما ممکن است باعث کاهش ذخیره تخمدان شود.